Vekaletname

Vekaletname, Türk Borçlar Kanunu m.502’de tanımlanmış olup; kişinin, bir başka gerçek veya tüzel kişiye, kendi adına hareket etme yetkisi sağlayan resmi ve yazılı bir belgedir. Vekaletname noter tarafından hazırlanır. Vekaletname ile vekil kılınan kişi, vekalet ettiği kişi adına yasal imza yetkisine sahip olur. Vekaletname düzenlenirken genel ya da sınırlı nitelikli verilebilir. Vekaletin kanunen geçerli olabilmesi için belirli şartları taşıyor olması gerekir. Vekalet verenin 18 yaşını tamamlamış ve akıl sağlığı yerinde bir kişi olması öncelikli şarttır.

Vekaletname Nasıl Verilir?

Vekaletname, yazılı şekle tabi resmî belgedir. Düzenlenen vekaletname ebedi nitelikte olmayıp gerektiği hallerde iptal edilebilir özelliktedir. Vekaletname noterde verilir; noter, vekaletname düzenlerken vekalet vermek isteyen ve vekalet verilen kişi adına gerekli bilgi ve belgeleri alarak vekaletnameyi hazırlar. İşbu belge hazırlanırken vekalet verilecek hususlar da açıkça düzenlenir. Belge hazırlandıktan sonra vekalet verecek kişinin imza altına alınması istenir. İmza işlemi sonrasında belgenin bir nüshası da noterde kalmak üzere vekaletname düzenleme işlemi tamamlanır.

Vekaletname Nasıl Alınır?

Vekaletname, gereken belgelerin notere ibrazı ile Türkiye’de bulunan noterlerin tamamında düzenlenebilir. Yabancı ve fakat Türkçe bilmeyen vatandaşların vekaletname verme işlemi ise yeminli mütercimler aracılığı ile gerçekleştirilir. Vekaletin verilirken vekil sıfatını haiz kişinin bulunması şart değildir. Vekil, yani vekaletname alacak kişi; kimlik fotokopisi ve T.C. Kimlik Numarası ile bu işlemi tamamlayabilir. İşlem gerçekleştirilirken vekalet verenin noter huzurunda hazır olması ve rıza göstermesi şarttır; vekalet alacak kişinin söz konusu işlemi yalnız gerçekleştirmesi mümkün değildir.

Başka Bir İlde Bulunan Kişiye Nasıl Vekalet Verilir?

Vekaletname ile vekil tayin edilecek kişi, vekalet vermek isteyen kişi ile aynı ilde yaşamıyor olabilir. Bu tür bir durumda vekil olacak kişi, T.C. Kimlik Kartı fotokopisini vekalet verecek kişiye iletmelidir. Fotokopi; kargo vasıtası ile veya tarayıcı kullanılarak mail yolu ile nakledilebilir. Bu işlemin ardından, vekalet verecek kişi noter aracılığı ile vekaletname verebilir.

Vekalet Vermek İçin Gereken Belgeler

Vekalet vermek için birtakım belgelerin varlığı aranır. Bu belgeler şu şekilde sıralanabilir:

• Vesikalık fotoğraf | 2 adet,
• Vekalet vermek isteyen kişinin T.C. nüfus cüzdanı ve kimlik numarası,
• Vekil olacak kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası,
• Gayrimenkul işlemleri için tapu belgesi,
• Araç satışlarında vekalet için ruhsat belgesi,
• Yabancılar için orijinal pasaport ve tercümesi, vergi numarası ve vekalet verilecek kişinin 2 adet vesikalık fotoğrafı.

Vekaletname Nasıl İptal Edilir?

Vekaletnamenin iptali, vekalet verilirken olduğu gibi birtakım koşulların varlığı halinde mümkündür. Bu koşullardan ilki, iptal edilen vekaletin geçerli olabilmesi için iptal işleminin noter gözetiminde yapılması şarttır. Vekalet veren ve vekalet alan, vekaletin iptali için notere gitmeli ve iptal işlemi için T.C. kimlik numaralarını ibraz etmelidir. Taraflardan yalnızca birinin notere gitmesi, vekaletin iptali için yeterli değildir. Vekaletin iptalini içeren başvuru formunun iptal talep gerekçesini ihtiva eder nitelikte doldurulması gerekir. Bu işlemin ardından noter iptal gerekçesini kabul eder ve azilname düzenler. Azilnamenin düzenlenmesiyle birlikte vekaletnamenin iptali tamamlanmış olur.

Vekaletname Sorgulama

Kişi, vekaletname ile bir başkasını vekil tayin edebilir. Vekalet verilmesinin üzerinden hatırı sayılır bir süre geçmesi ve vekaletname verildiğinin unutulması olağan bir durumdur. Vekalet verildiğinin unutulması, gelecekte telafisi güç zararlar yaşanmasına zemin hazırlar. Bu itibarla, vekaletnamenin nasıl sorgulanacağını bilmek ve ara ara kontrol etmek, arzu edilmeyen sonuçların muhatabı olmamak adına en doğru yaklaşımdır.

Vekaletname sorgulama, dijital platform olan e – devlet aracılığı ile kısa sürede ve oldukça pratik bir biçimde gerçekleştirilebilir. Bu sayede, vekaletin sorgulanması için notere gidilmesine gerek kalmaz. Kişi, e – devlet üzerinden vekalet durumunu sorgulamak istiyorsa öncelikle e – devlet şifresi sahibi olmalı ve bu şifresini kullanarak sisteme erişim sağlamalıdır. E – devlet şifresine sahip olmayan kişi; PTT’ye müracaat etmeli ve e – devlet şifre talebinde bulunmalıdır. Şifre talebinin yapıldığı gün, kapalı bir zarf içerisinde şifre verilecektir.

Vekaletname sorgulama amacıyla e – devlete giriş yapan kişi; arama butonuna Vekalet yazarak ekrana gelen sonuçlar içerisinde “Kişi Vekaletnameleri Sorgulama” sekmesini açmalıdır. Ekrana gelen sayfada, geçmişte verilen tüm vekaletnameler görüntülenir. Vekalet Bilgileri seçeneği üzerinden vekalet işlemlerine ilişkin tüm hususlar ve detaylar öğrenilebilir.

Vekaletname Çeşitleri

Oldukça fazla olan vekaletname çeşitlerinden başlıca vekalet çeşitlerini ifade etmek gerekirse;

• Genel,
• Tanıma ve tenfiz,
• Satış vaadi,
• Tapu işlemleri,
• Veraset ilamı ve intikal,
• Şirketlerde hisse devri.

Genel Vekaletname

Genel vekaletname; vekilin, vekalet veren adına tasarrufta bulunabilme yetkisi verir. Genel vekaletname ile satış cinsinden sözleşmeler ve müvekkili adına bağış istisna olmak kaydıyla tasarrufta bulunulabilir. Genel vekaletname ile vekil kılınan kişi; müvekkili adına bağış, satış cinsinden sözleşmeler ve özel yetki gereken işlemler dışında tasarrufta bulunma salahiyetini haiz olur.

Özel Yetki Gerektiren Vekaletnameler

Özel yetki gerektiren vekaletnamelerden bazıları şu şekildedir:

• Şirket kuruluş,
• Boşanma davası açmaya yarayan veya açılmış davayı kabul etme yetkisi veren,
• Veraset ve intikal satış,
• Özel taşınmaz satış,
• Arabuluculuk ve uzlaşma yetkileri içeren,
• Tanıma ve tenfiz,
• Şirketler tarafından verilen.
• Kira sözleşmesi yapılmasına dair,
• Satış vaadi yapmaya dair,
• Tapu işlemlerine ilişkin.

Boş Vekaletname Nedir?

Boş vekaletname noter huzurunda değil, noter dışında düzenlenmiş boş belgedir. Boş vekaletname, vekalet yetkisini veren ile yetkiyi alanın belgeyi imzalaması sonucu meydana gelir. Boş vekaletname ile noter huzurunda düzenlenen vekaletname arasında fark; noterde düzenlenen belge için vekalet verenin imzası ve noter onayı kafidir. Dolayısıyla noterde düzenlenen vekalet, boş vekaletin tersine vekil tayin edilecek kişinin imzası gerekli değildir. Yetki veya temsil belgesi olarak da nitelendirilen boş vekalet, tek bir işin görüşmesi adına verilebileceği gibi geniş kapsamlı bir yetkinin verilmesini de ihtiva edebilir.

Vekaletname ile İlgili Önemli Hususlar

Kişinin, bir başka gerçek ya da tüzel kişiye kendi adına hareket yetkisi etme yetkisi sağlayan resmî belgeye vekaletname denir. İşbu belge yazılı ve noter nezdinde düzenlenir. Temelde vekalet vermeyi tazammun eder. Vekalet verenin hukuki veya bir başka işini görmeyi ya da işlemlerini yerine getirmeyi üstlendiği sözleşme olan vekalet sözleşmesinden de bu yönüyle ayrılır.

Vekaletnamenin geçerli olabilmesi için vekalet verenin akıl sağlığı yerinde ve 18 yaşını tamamlamış olması şarttır. Bir diğer şart ise işlemin noter gözetiminde gerçekleştirilmesidir. İşlemin hangi noterde yapılabileceği hususunda herhangi bir ayrım veya sınırlama düzenlenmemiş olup Türkiye’de bulunan noterlerin tamamında vekaletname işlemi gerçekleştirilebilir. Vekalet verilirken vekilin bulunması şart değildir. Vekilin kimlik fotokopisi, işlemin tamamlanması için kafidir.

Bu sayede, vekil olacak kişinin bir başka şehirde olması, işlemin tamamlanmasına mâni değildir. Fakat vekalet veren, vekil tayin edilecek kişinin aksine noter huzurunda bulunmalıdır. Vekalet işlemi için ödenmesi gereken ücret de belgenin vasfına göre farklılık gösterir. Vekaletnamenin iptali söz konusu olduğunda ise her iki tarafın noter huzurunda bulunması ve azil gerekçesinin beyan edilmesi gerekir.