RAM, programların çalışmasına olanak sağlayan hafıza birimidir. Rastgele Erişimli Hafıza (Random Access Memory) kelimelerinin kısaltmasıdır.
RAM bir hafıza birimi olduğu için pek çok alanda ondan ‘Bellek’ olarak bahsedilir. Fakat bu noktada onun dosyaları depolayabildiğimiz bir birim olmadığını belirtmekte fayda var. Bu donanımın asıl işi programların hafıza yükünü üstlenerek işlemciyle ortak bir şekilde hareket etmektir. Ayrıca program kapatıldığında ya da cihaz yeniden başlatıldığında önceden yapılan işlemleri kayıt altına almaz. Yani anlık işlemler için kullanılır diyebiliriz.
Bu belleklerde hız ve kapasite oldukça önemli olduğu için çoğunlukla bu iki ana unsura göre anılırlar. Günümüzde hızı ölçülürken Mhz birimi, kapasitesi ölçülürken ise GB birimi kullanılmaktadır. Hız verilerin hafızaya kaydı ve cihazla iletişimi için önemliyken, hafızanın görevi ne kadar veri tutulabildiğiyle alakalıdır. Yani birçok yorucu işlemin aynı anda yapıldığı sistemlerde hem Mhz, hem de GB’ın yüksek olması oldukça önemlidir.
Aynı zamanda hızı ve kapasitesi ile ilgili performans yükseltmelerinde DDR önemli bir tabirdir. Gelin DDR’dan başlayarak RAM denildiğinde akla gelen diğer terimleri de açıklayalım.
DDR Nedir
DDR, belleklerin hız ve kapasiteleri yükseltilirken kullanılan mimari teknolojisidir. Bu teknoloji ile birlikte RAM her nesil atladığında iki kat ve hatta daha fazla hızlanır ve daha az enerji tüketimi ile çalışabilir. Günümüzde DDR3 sistemler hala varlıklarını sürdürdüğü için aktif olarak bu nesilin de ürünleri üretiliyor olsa da DDR4 artık çok daha yaygın bir noktada diyebiliriz. Aynı zamanda fiziksel olarak da değişiklikler yapıldığı için iki nesil çoğu anakartta uyumlu olarak kullanılamaz. Bundan dolayı alım yaparken dikkat etmekte fayda vardır.
RAM CL değeri nedir?
CL, CAS Latency’nin kısaltmasıdır ve CAS hızı ya da CL değeri olarak da anılmaktadır. Okuma komutunun mevcut an ile veri aktarımı esnasında yaşanan gecikme ile ifade edilir. Yani yanına gelen sayı yükseldikçe gecikme artıyordur. Aynı zamanda Megahertz arttıkça sistemin doğası gereği CAS gecikmesi de yükselmektedir. Tercih ederken en düşük CL değerli RAM’in en yüksek performansı vereceğini unutmamak lazım.
Kit RAM Nedir?
Kit RAM, iki ve dörtlü şekilde satılan bellek grubudur. Anakartlarda iki ve dört slotluk yer olduğu için rami bunlara bölerek kullanmak oldukça yaygındır. Birebir aynı özellikteki bellekler ile slotlar doldurularak en yüksek performans amaçlanır ve yaşanabilecek aksaklıklara karşı önem oluşturulur. Slotlardan ya da RAM’lerden birisi arızalanacak olursa diğer bellekler sorumluluğu paylaşabilir.
Aynı zamanda Single kit RAM (Tek slot) kullanmaktansa Dual kit RAM kullanmak performans açısından da daha faydalıdır. Paralel yerleştirilen bu donanımlar eşzamanlı çalışarak yükü daha kolay üstlenebilirler.
Farklı Özelliklerde Bellek Kullanılır mı?
Bu sorunun duruma göre değişen bir cevabı var bu yüzden koşulları tek tek değerlendirmek daha doğru olacaktır.
Eğer sonradan yükseltecekseniz en doğru yolun aynı marka ve aynı model bir donanım tercih etmeniz olacağını baştan belirtelim. Bu sayede dual gibi bir kullanım elde edersiniz. Fakat aynı ürünü bulamıyor, temin edemiyorsanız da yapmanız gereken oldukça basit. Aynı Mhz ve CL değerlerine sahip, mümkünse aynı GB bir RAM alabilirsiniz. Peki, farklı kullanırsanız ne olur?
Öncelikle şunu söyleyelim, DDR değerlerinizin aynı olması zaten şart, bu cepte. Teoride bunun dışında aynı özelliklerde bellek kullanmadığınızda, yüksek RAM, düşük olanla eş değer özelliklerde çalışarak tempoya ayak uydurur. Fakat yaşanan arızalara da baktığımızda çoğunlukla nedeninin uyumsuz bellekler olduğunu görebiliriz. Yani mümkün olduğunca aynı değerlerde ve hatta modellerde ürünler kullanmakta fayda var.