Sitemizin en geniş içeriklerinden birisi olan video oyun türleri listesiyle, oyun dünyasının büyülü dünyasındaki temalara göz atıyoruz.
Eğlence sektörünün en büyük pay sahibi günümüzde video oyunları diyebiliriz. Sektör elementleri günümüzde sinema ile müzik endüstrilerinin daha önüne geçmeyi başardı. Bu büyük yelpaze içerisinde oyun stüdyoları, yayıncı şirketler, basın ve medya kolları bulunuyor. İlk nesil oyunlar yalnızca ‘Arcade’ cihazlarıyla oynanırken bugün oyun türleri de gittikçe çeşitlendi ve elbette mecra sayısı da arttı. Oyunlar bugün telefonlarımızda, bilgisayarlarımızda, onlara özel konsollarda ve hatta televizyonlarımızda. Gelin bu geniş sektöre detaylı bir bakış atalım.
Ana Oyun Türleri
Türleri birbirinden ayırırken ilk dikkat etmemiz gereken şey ana türleri ve alt türleri birbirinden ayırmak olmalı. Bu nedenle genel olarak kabul edilen on üç oyun türünü, altlarına kalan çeşitlerle birlikte ele almak daha doğru olacaktır. Biz de tam olarak öyle yaptık. On üç oyun türü şöyle listelenebilir:
- Açık Dünya Oyunları
- Aksiyon – Macera Oyunları
- Korku Oyunları
- Bulmaca Oyunları
- Rol Yapma Oyunları
- Simülasyon Oyunları
- Strateji Oyunları
- Spor Oyunları
- MMO – Çok Oyunculu Oyunlar
- MOBA Oyunlar
- Platform Oyunları
- Görsel Romanlar
- Diğer Oyun Türleri
Not: Bazı oyun türlerinin ve hatta bir ana tür ile başka bir ana türün alt türünün sergilendiği oyunlar da görülebilmektedir.
Açık Dünya Oyunları
Oyunculara geniş bir harita sunan bu oyunlarda pek çok farklı tür işlenerek harika sonuçlar elde edilebilir. Harita yapısının yanında, yaşayan çevre ve pek çok yan içerik de çoğunlukla sunulmaktadır. Geliştiriciler için temel hedef yaşayan bir çevre yapmak ve güçlü NPC yapıları oluşturmak denilebilir. Günümüzde büyük şirketlerin pek çoğu oyunlarını bu yapıda yayına almaya özen gösteriyor.
Açık Dünya oyunları muhteşem bir kombin tamamlama yolu olarak düşünülebilir. Bu nedenle kendisine has alt türleri yoktur. Bazı iyi açık dünya örneklerini aşağıdaki oyunlarda görmemiz mümkündür.
- Grand Theft Auto 5
- Elden Ring
- Minecraft
- The Elder Scrolls IV: Skyrim
- Far Cry 3
Ayrıca sitemizde üzerine uzun uğraşlar verdiğimiz geniş bir listemiz de bulunuyor. Aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Aksiyon – Macera Oyunları
Oyuncuyu alıp bir aksiyonun ortasına bırakan bu oyunları yüksek adrenalin salgılatmalarıyla tanıyor olabilirsiniz. Aksiyon oyunlarıyla çoğunlukla AAA (Triple A) yapımlarda karşılaşıyor olsak da bağımsız geliştiricilerin de harika denemelerinin olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bu ana türdeki oyunlar kimi zaman saf bir aksiyon oynanışı barındırırken, kimi zaman da sizi bir arkeolog yaparak macera hissini verebilir.
Bu oyun türünün altında Battle Royale, FPS, TPS, Dövüş Oyunları ve hayatta kalma oyunları yer almaktadır. Oyun türünün bazı iyi örnekleri şu şekildedir:
- Red Dead Redemption
- God of War
- Mortal Kombat
- PlayerUnknown’s BattleGrounds
- Call of Duty
- Tomb Raider
- Uncharted
Korku Oyunları
Sinema filmlerinde yaşadığınız korku hissini düşünün, şimdi ikiyle çarpın. Çünkü korku oyunlarında atmosferin neredeyse tam anlamıyla içerisinde oluyorsunuz. Bu oyun türü yarattığı gerilim hissi ve bazen de barındırdığı harika ‘Jumpscare’ anlarıyla üzerinizde farklı etkiler bırakabilir. Eğer bunu kendinize yapmayı seviyorsanız, bu tema sizin gibiler için birebir.
Bu türün altında korkuya dayalı yapıları olan hayatta kalma oyunları da bir alt tür olarak yer alır. Bu alt türün İngilizce adı ‘Survival Horror’ olacaktır. Temanın iyi işlendiği bazı oyunlarsa:
- Resident Evil 7: Biohazard
- Soma
- The Forest
- Dead by Daylight
- Phasmophobia
- Outlast
- Amnesia
Bulmaca Oyunları
Bulmaca öğeleri birçok oyunda kullanılsa da tamamen zekanızı vererek işin içinden çıkmanızı gerektiren de pek çok oyun bulunuyor. Bulmaca deyince aklınıza yalnızca yapbozlar da gelmesin. Bu oyun türü karşınıza pek çok yaratıcı sorunu çıkartabilir. İşte bu da böyle bir çeşidin doğuşunu sağladı diyebiliriz. Eğer beyninizi problemleri çözerken yakmak isterseniz bu oyunlar tam size göre.
Bu oyun türünün altında soru-cevap oyunları, renk eşleme oyunları ve gizli nesne oyunları da alt tür olarak bulunmaktadır. Bazı dedektiflik oyunlarının bulmaca türünde sayılmasının sebebi de bu diyebiliriz. Türün iyi örnekleriyse şu şekilde:
- Portal 2
- The Talos Prenciple
- It Takes Two
- The Witness
- Baba Is You
Rol Yapma Oyunları
Daha çok İngilizce adının kısaltması RPG ile bilinen bu oyun türünü duymamış olmanız çok zor. Karakteri benimsememize olanak sağlayan bu harika oyun türünde, karakterimizi çeşitli geliştirmelerle daha iyi noktalara ve ön önemlisi de istediğimiz yollarla götürebiliyoruz. Aynı oyunu oynayan iki kişinin karakterlerine baktığınızda bambaşka güçler gördüğünüzde bir rol yapma oyunu içerisinde olduğunuzu düşünebilirsiniz.
Alt türler olarak da oldukça geniş bir yelpazesi bulunan oyun türü Aksiyon RPG, JRPG, MMORPG, Taktiksel RPG ve Roguelike türlerini altında toplar. Bazı güzel örnekleri şu şekildedir:
- The Witcher 3: Wild Hunt
- Cyberpunk 2077
- Dying Light
- World of Warcraft
- Fallout 4
- Dragon Age: Origins
- Dark Souls
Simülasyon Oyunları
Video oyunları bir açıdan gerçek hayatta yaşamayı sevdiğimiz ve yaşamak isteyip yaşayamadıklarımızı bize sunar. İşte bunu en iyi yapan temalar arasında simülasyon oyunları da bulunuyor. Bu türde kimi zaman bir şoför, bir pilot ya da internet kafe işletmecisi olabiliyoruz. Eğer böyle işleri gerçekçi bir hissiyatla yapmak isterseniz son yıllarda oldukça artan simülasyon oyunları sizin için doğru adres olabilir.
Burada da bazı alt başlıklar karşımıza çıkıyor. Mesela araç simülasyonları, yönetme ve inşaat simülasyonları ve elbette gerçek hayat simülasyonları. Gelin birkaç örnek oyunu da listeleyelim.
- Euro Truck Simulator
- Football Manager 2022
- Cities: Skylines
- The Sims 4
- Microsoft Flight Simulator
Strateji Oyunları
Taktikler kurmayı ve bu taktiklerle rakipleri yenmeyi sever misiniz? İşte işi ciddiye alanların oyun türü strateji oyunları diyebiliriz. Bu oyun türü bizlere ülkeleri, orduları ve tarih akışını yönetme şansı tanıyor. Verileri doğru takip etmeye ve doğru zamanda doğru hamleleri yapmaya dayanan bu yapı oyun tarihinin en eski türlerinden birisi diyebiliriz.
Altta kalan türleri bakımından da en gelişmiş temalardan birisi olan strateji oyunları birbirlerinden gerçek zamanlı strateji, tur bazlı strateji, gerçek zamanlı taktikler, tur bazlı taktikler, 4X ve kule savunması olarak ayrılır. İşte bu yapıyı barındıran bazı harika yapımlar:
- Age of Empires IV
- Europa Universalis IV
- Total War: Atilla
- Frostpunk
- Kingdom Rush Frontiers
- Crusader Kings III
- Sid Meier’s Civilization VI
Spor Oyunları
Basketbolu ya da Futbolu yalnızca fiziksel olarak oynamakla yetinemeyenler için harika bir kategori olan spor oyunları en çok ilgi gören oyun türlerinden birisi. Bu çeşit oyunlarda kimi zaman bir sporcunun kariyerini ve gelişimini yönlendirebiliyoruz, kimi zamansa bir takımın başına geçerek oyunu kazanmaya çalışıyoruz. Arkadaşlarıyla anlık olarak rekabete girmeyi sevenler için harika yapımlar barındırdığını da hatırlatalım.
Burada genelikle spor kategorilerinin alt tür olarak görüldüğünü söylememiz mümkün, futbol oyunları, basketbol oyunları, Amerikan futbolu oyunları gibi yapımlarla ve serilerle karşılaşabiliyoruz. Gelin bazı oyunları da sayalım.
- FIFA 2022
- NBA 2K22
- F1 2021
- Forza Horizon 5
- DiRT Rally 2.0
MMO – Çok Oyunculu Oyunlar
MMO türü, bilgisayar oyunlarının geniş kitlelere yayılmasındaki öncülerden birisi olmuştur. Bugün pek çok genç için ilk oynadıkları oyunlar arasında mutlaka ücretsiz bir MMO oyun bulunuyor diyebiliriz. Bu oyunlar yüksek sayıdaki oyuncuları sunucularda toplamasıyla bilinir ve en belirgin özelliği budur. Girdiğiniz bir oyunda sizin dışınızda da pek çok oyuncu bulunuyorsa, o oyunun bir MMO olduğunu düşünebilirsiniz.
Burada da bol çeşitli bir oyun alt kategorisi yelpazesi bizi karşılıyor. MMORPG, MMOFPS, MMOTPS, MMORTS ve MMOTBS gibi isimler bu yelpazenin üyeleri diyebiliriz. Peki, hangi oyunlar var dersiniz? Eh sayalım madem birkaç tanesini.
- Counter-Strike: Global Offensive
- Overwatch
- Black Desert
- New World
- Warframe
- Metin 2
- Knight Online
Ayrıca MMO’lar hakkında çok daha detaylı bilgi bulunan bir içeriğimiz daha var. Okumak isterseniz aşağıya bırakıyoruz.
MOBA Oyunlar
Yüksek dozda rekabet ve espor mu dedi biriniz? Eh bu ikisini barındırarak öne çıkan türün adı MOBA çünkü. Multiplayer Online Battle Arena kelimelerinin bir kısaltması olan bu tür dilimize Çok Oyunculu Çevrimiçi Savaş Arenası olarak çevrilebilir. Bu yapıdaki oyunlarda karakterlerimizle kurduğumuz taktiklerimizi, karakter yetenekleriyle birleştirerek karşımıza çıkan takımları yenmeye çalışırız. Çoğunlukla belli taktiklerin kurulabilmesine yönelik haritalar barındıran bu oyunlarda, karşı takımın ana üssünü yıkmak ana hedeftir.
MOBA oyunlar çoğunlukla üçe ayrılır. İzometrik MOBA oyunlar, FPS MOBA oyunlar ve TPS MOBA oyunlar. Gelin şimdi bağımlılık yaratan birkaç oyunu da sizin için listeleyelim.
- League of Legends
- Dota 2
- Heroes of the Storm
- SMITE
- Arena of Valor
Platform Oyunları
Bağımsız geliştiricilerin harika örnekler sergiledikleri platform oyunları aslında oyun tarihinin en eski oyunlarının birçoğuna da ev sahipliği yapmaktadır. İki boyutlu bir bakış açısıyla oynanan bu oyunlarda genellikle karakterimizler bir yönergede ilerleyerek oyunu tamamlamaya çalışırız. Elbette bu her zaman böyle olmak zorunda da değildir.
Herhangi bir diğer tür, bu oyunda tema olarak kullanılabilir. Yani platform oyunları daha çok bir anlatı yoludur diyebiliriz. Geliştiriciler tarafından kurulan platformlarda kimi zaman bulmacalar çözeriz, kimi zaman maceralara ve aksiyonlara dalarız, kimi zamansa bir hayatta kalma savaşı verirken buluruz kendimizi. Bu türde yayına giren bazı muhteşem oyunlar ise şu şekildedir:
- Super Mario
- Limbo
- Hollow Knight
- This War of Mine
- Cuphead
- Ori and the Will of the Wisps
Görsel Romanlar
Bir hikayeyi sade bir dille, bazen biraz da çizgi romana benzer bir oyunla keşfetmek ister misiniz? İşte görsel romanlar tam olarak bunu vaat ediyor. Bazı kaynaklarda İnteraktif Kitap, Oynanabilir Kitap olarak da geçen bu tür, çok tecrübeli geliştiricilere ev sahipliği yapıyor olsa da çoğu zaman yeni geliştiricilerin algoritma ve hikaye anlatımı konusunda kendilerini geliştirdikleri bir alandır.
Bu oyun türü çeşitli temalardaki hikayelerin anlatıldığı bir yol olarak karşımıza çıkmakta ve herhangi bir alt türe sahip değil diyebiliriz. Ancak güzel bazı örnekleri şöyle listelenebilir:
- Misadventures of Laura Silver
- Doki Doki Literature Club
- VA-11HALL-A
- Butterfly Soap
- Long Live The Queen
Diğer Oyun Türleri
Yukarıda saydığımız ana türlere dâhil olmasalar da pek çok içerik barındıran bazı diğer oyun türleri de bulunuyor. Bu türler bir alt tür de sayılamazlar ancak bahsetmemek de olmazdı. Dilerseniz gelin basitçe listelemeye çalışalım.
Hiper Basit Oyunlar (Hyper Casual):
Çoğunlukla oldukça basit yapılardaki tıklama oyunları. Çoğunlukla mobil oyunlardır. Stüdyolar bu tip oyunları reklam geliri elde etmek için tasarlarlar. Hikâye barındırmayan bu yapımlar genellikle ilgi çekici tek mekanik barındırırlar. Örnekleri:
- Giant Rush!
- Harvest It!
- Helix Jump
- Crowd City
Basit Oyunlar (Casual):
Kafa dağıtmaya ve vakit geçirmeye yönelik, basit mekanikleri barındıran oyunlardır. Geliştiricilerin temel amacı buna benzer oyunları mağazalarda zirveye oturtarak basit akımlarla genel kitleye ulaşmaktır. İnsanlarsa toplu taşıma yolculukları gibi noktalarda vakit geçirmek için bu oyunları oynarlar. Mobil dünyanın en bilindik oyunları genellikle ‘Casual’ oyunlardır. Bununla birlikte yine oyun tarihinin en çok adı duyulan oyunları arasında da basit oyunlar yer alır. Örnekleri:
- Tetris
- Pac-Man
- Angry Birds
- Candy Crush Saga
- Temple Run
Idle Oyunlar:
Oyun bir yandan gelişirken çeşitli arttırma tercihlerini oyuncuya bırakır. Bu tür kimi kaynaklarda Casual, kimi kaynaklardaysa Hyper Casual oyunların bir türü sayılmakta olsa da mekanik olarak daha özgün bir yerde olduğu söylenebilir. Bu oyunlarla da genellikle mobil cihazlarda karşılaşırız. Örnekleri:
- AdVenture Capitalist
- AFK Arena
- Plantera
- Egg, Inc
- Almost a Hero
- Bitcoin Billionaire
Programlama Oyunları:
Programlamayı oyunlaştıran ve bu sayede öğrenilmesini kolaylaştıran bir oyun türü. Genellikle kod yapılarında bırakılan boşlukların doğru yollarla doldurulmasını hedef alan basit bulamaca mekanizmaları barındırırlar. Mobil örnekleri ağırlıklıdır. Örneğin:
- CodinGame
- CSS Diner
- CodeCombat
- Screeps
- SQL Murder Mystery
Eğitim Oyunları:
Çocuk gelişiminde önemli bir yeri olan video oyunlarını eğitime uyarlayan bir yapı görebildiğimiz oyunlar. Aileler bu tip oyunları okul ve okul öncesi çağdaki çocuklarının verimli vakit geçirebilmesi için tercih ederler. Örnekleri:
- World Rescue
- Animal Jam Classic
- Wordscapes
- National Geographic Challenge
- Endless Ocean
Kart Oyunları:
Kart oyunları bazen iskambil desteleriyle oynanan oyunlar olurken, bazı zamanlarda da oldukça fantastik evrenleri konu alan oyunlar olabilirler. Kimileri bu türü strateji türüne de dâhil eder. Fiziksel olarak oynanabilen oyunların dijital uyarlamalarıdır diyebiliriz. Örnekleri:
Tarayıcı Oyunları:
Bebek giydirme gibi basit tarayıcı oyunları da bu gruba dahil, çok daha kompleks olanlar da… Temel oyun mekanikleri diyebileceğimiz mekanikleri bazen görebildiğimiz bu oyunlar internet tarayıcıları üzerinden oynanabilirler. Yine pek çok oyunsever genç ilk oyunlarını bu türdeki yapımlarla tanımış olabilir. Örnekleri:
- io
- Spelunky HTML 5
- Stickman Hook
- Ateş ve Su
- Gold Diggers
Sosyal Oyunlar:
Arkadaşlarınızla keyifli vakit geçirebilmenize olanak sağlayan ve içerisinde farklı türlerde pek çok mini oyun barındıran oyunlardır. Çoğunlukla içerisinde soru-cevap tarzı bulmaca türü oyunlar barındırsalar da bazen heyecanı doruğa çıkartacak ufak yarışmalar da görmek mümkün olabilir. Örnekleri:
- TRT Bil Bakalım
- Trivia Crack
- Codenames
- Escape Team
- Keep Talking and Nobody Explodes
İçeriğimizi hazırlarken farklı kaynaklardan yola çıkarak, kendimizce bir çizelge oluşturmayı tercih ettik. Ancak kullandığımız kaynakları da şöyle paylaşalım: Wikipedia – iD Tech – HP
Oyun türleri yazımız işte bu kadardı. Aklınızda kalan merak ettiğiniz soruları bizimle paylaşmayı unutmayın. Yorumlarda görüşürüz, sağlıcakla kalın.