Girl Gamer: Kız Oyuncu Kültürü Neden Bitmeli?

Girl Gamer: Kız oyuncu kültürü uzun süredir Youtube ve Twitch gibi mecraları domine ediyor. Kim bu kız oyuncular ve neden bitmeliler?

Geçenlerde sevgili arkadaşım Beril Özge Danacı ile buluşup iki lafın belini kıralım dedik. Tabi bir oyun haberi sitesinde yazan iki hatun bir araya gelince sohbet ister istemez girl gamer (kız oyuncu) kültürüne geldi. Bugün biraz hem içimi dökmek, hem de geeklerin kendi komüniteleri içindeki cinsel kimlik bunalımlarından konuşmak istedim.

Oyun Sektöründe Kadın Olmak Ne Zaman Anormalleşti

Bir oyun fuarında, o zaman demosunu yeni hazırladığım oyunum Happily Never After için stand açmıştım. Bu stantta başıma iki ilginç olay geldi.

İlk olay, bana manevi destek vermek için orada bulunan nişanlımın başına geldi. Demoyu oynayan birisi standın başında duran beni pas geçip, Darth Vader kostümü içinde standa ilgi çekmek için maskotluk yapan nişanlımı tebrik etti. Nişanlım ona oyunun benim tarafımdan yapıldığını söyleyince hayret etti.

İkinci olay ise, demoyu oynayan başka bir kişinin bana dönüp “Bir kadın için iyi bir oyun yapmışsınız” demesi oldu. Hayatımda bu kadar çok sinirlediğimi az olmuştur. Ne demek bu şimdi? Oyun iyi değil mi? Bir erkek yapmış olsa o standarda göre kötü bir oyun mu olacaktı? Bir kadın yaptığı için bazı kusurları görmezden mi gelinir? Bana iltifat ettiğini zanneden bu insanı bir süre kafamdan çıkaramadım.

Bu olaydan uzun zaman sonra endüstrinin ilk kadın oyun tasarımcılarından biri olan Carol Shaw‘la ilgili bir makale okurken onun da başına benzer bir şey geldiğini öğrendim. Atari’nin ilk zamanlarındaki tasarımcılarından biri olan Shaw şöyle demiş:

“Orta okulda ve lisede matematiğim çok iyiydi. Bazı matematik yarışmalarına girdim ve ödüller kazandım. Tabi insanlar şöyle diyorlardı. ‘Vay, bir kız için matematiğin çok iyi’. Bu çok sinir bozucuydu. Bir kız matematikte neden iyi olamasın ki?”

Oyun sektörü kadınlara hiçbir zaman kapalı olmadı. Oyun sektörünün ilk günlerinde bir çok oyun tasarımcısı kadın vardı. Atari firmasının oyun tasarımcısı Carol Shaw’ın yanı sıra Centipede’nin yaratıcısı Donna Bailey ve King’s Quest serisinin yapımcısı ve şirket ortağı Roberta Williams bu kadınlara güzel örneklerdir.

Bilgisayar Oyunları Neden Erkeklerle Özdeşleşti?

Bilgisayar oyunları piyasaya ilk sürüldükleri zaman bütün aileye pazarlanan bir üründü. Sonra 1980’lerin ortalarında bir şey oldu. Oyun sektörü çöktü. Yetişkinler oyun oynamıyorlardı. Krize çözüm Nintendo’nun hayatlarımızı hala etkileyen bir reklam kampanyası oldu.

Nintendo, çıkaracağı oyun sistemini elektronik bölümünden çıkarıp, oyuncak bölümüne koydu. Burda bir seçim yapmaları gerekiyordu. Oyuncak kısmı iki bölümdü, kız ve erkek. Nintendo ürününü erkek kısmına koymaya karar verdi ve ardından erkek çocuklarının çok eğlendiği görüntülere sahip bir dizi reklam filmi yayınladı.

Böylece uzun süre boyunca bilgisayar oyunları bir erkek hobisi olarak lanse edildi.

Girl Gamer: Kız Oyuncu

Hal böyle olunca kızlar bir süre kafalarında maskülenlikle bağdaşlaştırdıkları bilgisayar oyunlarından uzak durdu. Tıpkı spordan, fen bilimlerinden ve alet çantasından uzak durdukları gibi. Tabi önemli bir kadın popülasyonu da oyun oynamaya kaldığı yerden devam etti. Derken, ortaya bir şey çıktı. Girl Gamer: Kız Oyuncu.

Bu statüyü kızlar kendilerine mi verdi bilmiyorum ama bana sorarsanız erkekler kızlara verdi. Geek komünitesi içinde “Kız bak, oyun oynuyor, PES’te elime verebiliyor” gibi cümleler sarf edilir oldu. Burda kötü niyet aramak yanlış olur. Erkekler, arkadaşları ve sevgilileriyle diğer hobileri gibi oyun hobilerini de paylaşmaktan zevk aldıklarını ifade etmeye çalışıyorlardı.

Bazı kadınlar bu durumu sömürdü. Evet, bunu olduğu gibi söylemek lazım. Kadınlar arası rekabet geek kültürüne de sıçradı. Bir anda geek kültüründen hoşlanan bazı kadınlar bu özelliklerini bir pazarlama malzemesi yaptı. Kendi kendilerini objeleştirdiler. Twitch’te oynadıkları oyunla değil, güzellikleri ve seksapelleriyle öne çıktılar. Oyunları, oyun oynamayı bir şekilde sevmiş ve iş/okul sonrası kafa dağıtmak için oynayan kadınlar olarak bu kadınlara bakakaldık.

Girl Gamer: Kız Oyuncu Kültürü Bitmeli

Cinsiyet kimliklerinin sürekli tartışıldığı sancılı bir politik atmosferde yaşıyoruz. Özgürlüklere inanan biriyim. Bir kadınının seksapelini ortaya çıkarmasında hiçbir sorun görmüyorum. Herkes kendini istediği gibi ifade etme özgürlüğüne sahiptir. Yani Twitch’te meme açan kadınlarla uzaktan yakından herhangi bir derdim yok. Kendine özenen ve oyununu oynarken bile güzel görünmek istemek beni ilgilendirmemesi gereken bir tercihtir.

Derdim Girl Gamer statüsüyle.

Bir anda oyun oynayan kadınlar üzerinde saçma bir baskı oluştu. Sanki her oyun oynayan kadın kendini bu şekilde ifade etmek zorunda gibi bir algı ortaya çıktı. Ben günün sonunda eşofmanımı çekip kafamı boşaltmak için oyun oynamayı tercih eden biriyim. Çok sevdiğim bir hobinin kadınlar tarafından yapılmasının bir fantazi hatta fetiş boyutuna gelmiş olmasından rahatsızım.

Oyun oyundur. Eğlenmek için  oynanır. Oyuncu da oyuncudur. Kız oyuncu da oyuncudur, erkek oyuncu da oyuncudur. Cinsiyet kalıpları artık kırmanın zamanıdır. Kim ne istiyorsa onu yapsın. Kızlar istiyorlarsa ellerine matkap alsın, erkekler istiyorsa dantel örsün. Ama bunu toplum onlara söylediği için değil sadece ve sadece kendi canları istediği için yapsınlar. Kadınlar kendilerini değişik şekillerde ortaya çıkarmak için Girl Gamer: Kız oyuncu gibi kimlikleri kullanmasınlar.