Aksiyon Oyunları Okuma Yeteneğini Geliştirir Mi? – Oyunların Faydaları

Medyada sürekli zararlı olarak yansıtılan oyunların faydaları kimse tarafından konuşulmuyor. Oyunların pek bilinmeyen bir yararını açıklayalım sizlere.

Current Biology dergisinin 18 Mart 2013’te yayımlanan sayısındaki araştırmaya göre, boş boş dolanan tavşanların pompa silahıyla vurulduğu oyun Rayman Raving Rabbids, herhangi bir okuma veya sözel unsur içermemesine rağmen disleksik çocukların okuma yetisinin gelişmesine yardımcı oluyor. Çoğunluğun saçma bulacağı bu sonuç; disleksinin sadece beyindeki sözel kısmı değil, ayrıca motor yeteneklerini ve odağı yöneten kısmı da kapsadığı fikrini destekliyor.

Video oyunlarıyla öğrenme arasındaki ilişki hakkındaki birçok kitabın yazarı, Arizona State University’den bir psiko-dilbilimci James Gee, konuyla ilgili “Oyunların disleksik çocuklara okuma konusunda yardım etmesi; çocukların sesler arasındaki geçişleri anlamasını zorlaştıran sesbilimsel bir bozukluk olarak bilinen disleksiyle alakalı son zamanlarda yapılmış bir araştırmayla ters düşen, hiç alışılmamış bir fikir.” ifadesini kullandı.

Araştırmanın baş yazarlarından biri, İtalya’daki University of Padua’dan Simone Gori’ye göre, diğer çocuklarla yakın IQ seviyelerine ve yeterli ön bilgiye sahip olmalarına rağmen okumak, disleksik çocukları fazlasıyla zorlayan bir işlem. Bu bozuklukla hayatını sürdüren çocuklar, sıklıkla yaygın biçimde kullanılan ses birimlerini telaffuz etme gibi dilbilimsel unsurlar üzerine yoğunlaşan psikolojik müdahalelerle, telkinlerle karşı karşıya kalıyorlar. Fakat yazarın fikrine göre bu müdahalelerin işe yaradığını ispatlamak için yeterli bilimsel kanıt yok.

Ayrıca, bir başka araştırma da disleksinin beyindeki motor becerileriyle ve odaklanmayla ilgili belli bölgeleri etkileyebileceği fikrini destekler nitelikte. Gori, bir kelimeyi okumak için, okuyucunun odağının bir “spot ışığı veya filtre” gibi hareket gösterdiğini söylüyor. Bu durum da okuyucunun tekil bir kelimenin etrafındaki bilgileri görmezden gelmesine yardım ediyor. Okuyucu bir kelimenin sadece ilk harfine odaklandığında ise bu spot ışığı diğer harfleri de aydınlatarak kelimenin bir bütün halinde işlenmesini sağlıyor. Gori’ye göre disleksik çocukların okumada sorunla karşılaştığı kısım tam olarak bu.

Oyunlar Okumayı Geliştiriyor – Oyunların Faydaları

Nöroloji ve disleksi uzmanı, Oxford Üniversitesi’nden emekli öğretim üyesi John Stein’a göre; insanların stabil ve doğru bir şekilde odaklanma yeteneğini çalıştırmak konusunda aksiyon oyunları oynamanın öylece gözlemlemekten çok daha etkili olduğuna dair bilim camiasında kabul edilen çalışmalar mevcut.

Araştırmacılar, herhangi bir sözel unsur içermeyen odaklanma alıştırmalarının disleksik çocuklarda okuma yeteneğini geliştirip geliştirmediğini kavramak için oyun oynamayan yirmi adet 10 yaşında disleksik çocuk üzerinde bir deney yaptı. Bir kısmı oyunun aksiyon unsuru içeren kısımlarını, diğer kısmı ise içermeyen kısımlarını oynamak üzere çocuklar, iki hafta boyunca toplam 12 saat Rayman Raving Rabbids oyununu oynadı. Çalışmanın sonunda, oyunun aksiyon kısmını oynayan çocuklarda okuma hızı ve doğruluğu gelişirken diğer kısımda bu gibi gelişmeler gözlemlenmedi. Gori, gelişme seviyesinin bir yıl boyunca okula gitmenin bıraktığı etkiden daha güçlü olduğunu ve çocukların iki ay boyunca oyunu oynamamasının ardından bile faydaların gözlemlenebildiğini belirtti.

University of Wisconsin-Madison’dan bir video oyunları araştırmacısı Constance Steinkuehler, konuyla ilgili “Aksiyon oyunlarının kendileriyle neredeyse alakası yokmuş gibi gözüken harf tanıma gibi işlemleri doğrudan geliştirebilecek şekilde odak merkezini eğitmesi, oyunların genelde okumayla zıt düştüğünü savunan genel kanıyla ters düşen, gerçekten çok dikkat çekici bir fikir.” ifadelerini kullandı. James Gee ise böyle bir çalışma için denek sayısının fazlasıyla az olduğu konusunda kamuoyunu uyardı. Gori, daha fazla araştırma yapılması konusunda Gee ile hemfikir ve bulunan sonuçların daha geniş bir denek yelpazesinden elde edilecek sonuçlarla değiştirilmesini umuyor.

Özet

Yirmi adet disleksik çocuk denek olarak kullanılıyor. Bunların on tanesi aynı oyunun refleks gerektiren aksiyonlu kısmını oynarken diğerleri ise fazla refleks gerektirmeyen kısmını oynuyor, iki haftanın sonunda ise aksiyon kısmını oynayan çocukların okuma hızında ve doğruluğunda gelişim gözlemleniyor. Gözlemlenen bu gelişimin bir sene boyunca okula gidilince gösterilen gelişimden daha etkili olduğu ve oyun oynamadan geçen iki ayın ardından bile fark edildiği söyleniyor.

• Sonuç: Refleks içeren aksiyon oyunları, disleksik çocukların okuma yetisine olumlu yönde ve büyük ölçüde etki eder.

Oynamadan duramadığımız, hayatımızın bir parçası olan ama aynı zamanda eski jenerasyon tarafından adeta “öcü” olarak nitelendirilen oyunların faydaları beklediğimizden de fazla. Yabancı dili geliştirme, refleksleri taze tutma gibi yararların yanı sıra oyunların hiç alakaları olmamasına rağmen okuma yeteneğini de geliştirebildiğini gördük. Sizin konuyla ilgili düşünceleriniz nelerdir? Oyunların faydaları, zararlarını telafi edecek kadar etkili mi? Fikirlerinizi bizlerle paylaşmaktan çekinmeyin. En güncel oyun haberleri, bu yazımız gibi bilgi ve ilgiyle donatılmış bloglar için bizleri takipte kalın. Hepinize iyi oyunlar diliyoruz 🙂